Afstamming
Hier wordt vermeld dat de naam Huirne op verschillende manieren werd geschreven. Maar uit de bronnen blijkt ook dat de familie zeer waarschijnlijk niet afstamt van een Huirne of Heurne maar waarschijnlijk van een Klumpers. Het vermoeden bestaat dat de familie Klumpers uit de stad Zwolle komt.
Waarschijnlijk vestigt rond 1575 ene Woold Klumpers zich in Winterswijk[1]. Zijn zoon Arent, geboren in Meddo, trouwt in 1642 met Aelken ter Stege uit het Woold bij Winterswijk.[2] Zij krijgen volgens diezelfde bronnen een zoon die Wessell Klumpers (ca 1641-1726) wordt genoemd, maar het is niet overduidelijk dat zij inderdaad zijn ouders zijn. Vast staat wel dat Wessell's vader Arent heet.[2a]
Op 29 januari 1671 trouwt deze Wessell met Stijne Hooebinck[3]. Beide zijn geboren in Meddo bij Winterswijk en gedoopt in de Nederduits Gereformeerde Kerk (later de Nederlandse Hervormde kerk)[4]. Het stel verhuist naar Huppel waar – na dochter Jenneken in 1671[5] – hun zoon Arent op Nieuwjaarsdag 1675 nog gedoopt wordt als Arent Klumpers [6]. Hij krijgt nog een broer, Jan (1677-1753).
De boerderij waar ze wonen en werken wordt ‘de Heurne’ genoemd[7]. De boerderij is tegenwoordig gelegen aan de Huppelseweg 17 te Winterswijk. Sinds 1689 wordt Wessel genoemd met de achternaam ter Heurne.[8]. Waarom dat gebeurt in dat jaar is onduidelijk, maar waarschijnlijk wordt hij naar de boerderij genoemd. Dat gebeurde wel vaker. Misschien ook wel om alle leden van de familie Klumpers met de naam Wessel en Arent, uit elkaar te kunnen houden.
Arent ter Heurne
Zoon Arent trouwt op 22 juni 1710 als Arent ter Heurne met Berentjen Hemin(c)k (1687-1785) uit Vragender[9]. Het is droog en de dagen voor de bruiloft stond er een ‘stijve kouw’. En het regende regelmatig. Geen fraaie zomermaand.[10]
Trouwakte Arent ter Heurne en Berentjen Hemink
Jan Derk Roerdink
Zij krijgen vier kinderen, waarvan de jongste, Jan Derk ter Heurne, geboren op 24 april 1729 te Winterswijk-Huppel[11], voor ons het meest interessant is, want hij blijkt de man te zijn waar onze familie direct van afstamt.
Geboorteakte Jan Derk ter Heurne
Jan Derk trouwt op 5 augustus 1753 met Aeltjen te Veneversloo. Zij is de weduwe van Thomas Roerdink[12] uit Eefsele en heeft bij haar huwelijk met Thomas, de naam Roerdink overgenomen.Het huwelijk blijft kinderloos.
Trouwakte Jan Derk en Aeltjen
Het vermoeden bestaat dat Jan Derk in Eefsele bij haar intrekt op de boerderij. Vanaf dat moment wordt hij namelijk ook wel Jan Derk Roerdink genoemd. Dat zou kunnen betekenen dat Jan Derk op de boerderij ‘Roerdink’[13] woont en werkt. In ieder geval staat hij als zodanig bekend als zijn vrouw Aaltjen in februari 1784 overlijdt.[14]
Overlijden Aaltjen Vennevertloo
Huirne op Klein Roerdinck
Jan Derk blijft niet lang alleen op de boerderij want hij hertrouwt op 28 juni in hetzelfde jaar met de 33-jarige Harmijna Pleckenpo(e)l uit Harreveld/Zieuwent [15]
Huwelijksakte Jan Derk Roerdink en Harmina Plekkenpoel
De naam Huirne blijft behouden want hun - drie katholiek gedoopte - kinderen, krijgen allemaal ‘Huirne’ als achternaam. De oudste zoon Albertus Joannes wordt ‘Huirne op Klein Roerdinck’ genoemd. In zijn huwelijksakte uit 1813 is ‘Klein Roerdinck’ verdwenen.[16]
De andere twee kinderen van Jan Derk en Harmijna, Aleijda en Bernardina, staan respectievelijk ingeschreven als ‘te Huirne op Roerdinck’ en ‘te Huirne Roerdinck’. Bij hen is dus in de geboorteakte ‘Klein’ verdwenen uit de achternaam.
Concluderend kunnen we dus zeggen dat de naam Huirne/Huerne, al dan niet met ‘ter’ ervoor vanaf circa 1813 gemeengoed wordt.
Bronnen
[1] http://home.planet.nl/~klump138/
[2] https://www.oostachterhoek.nl/, p.41; Nederduits Gereformeerde Gemeente WINTERSWIJK Trouwboek 1637-1646
[2a] https://www.oostachterhoek.nl/dam/bestanden/dr-das/familienamen%20met%20k.pdf, letter K, p. 14 van 50.
[3] www.genealogiedomein.nl/Nederduits Gereformeerde Gemeente Winterswijk - Trouwboek 1662-1689
[4] Het protestantisme is ook doorgedrongen tot de Achterhoek, maar het katholicisme blijft belangrijk. Winterswijk en omgeving worden hervormd terwijl omringende plaatsen, zoals Groenlo, over het algemeen katholiek blijven; https://nl.wikipedia.org
[5] www.genealogiedomein.nl/Nederduits Gereformeerde Gemeente WINTERSWIJK Doopboek periode 1660-1675, p. 53 van 90.
[6] www.genealogiedomein.nl/Winterswijk - Transcriptie N.H Doopboek periode 1660-1675, p. 74 van 90.
[7] http://www.buurtschap.info/f40.html:Volgens de Liberale Gifte van 1748 wonen Arent en zijn vrouw in ieder geval op De Heurne te Huppel bij Winterswijk.
https://archief.amsterdam/stukken/geld/liberale_gifte/schat_format.nl.html: Door een oorlog met Frankrijk waren de kosten voor defensie in 1747 de pan uit gerezen. Om geld bijeen te brengen werd in de Nederlandse Republiek een eenmalige belasting ingesteld. Iedereen – arm en rijk – moest daaraan een bijdrage leveren. De welgestelden moesten in ieder geval twee procent over hun vermogen betalen. De armen mochten zelf weten wat ze gaven, maar het moest ten minste een klein deel van hun bezit zijn. De belasting heette daarom vrijwillige, of liberale, gifte.
[8] http://www.buurtschap.info/f40.html.
[9] www.geldersarchief.nl; www.genealogiedomein.nl/Nederduits Gereformeerde Gemeente WINTERSWIJK Trouwboek periode 1690-1717, p. 47 van 75.
[10] J. Buisman, Duizend jaar weer, wind en water in de Lage Landen, (2006), deel 5, p. 374
[11] www.genealogiedomein.nl/Nederduits Gereformeerde Gemeente Winterswijk Doopboek periode 1726-1735, p. 24 van 84.
[12] www.genealogiedomein.nl/Nederduits gereformeerde gemeente Winterswijk Trouwboek periode 1741-1766, p. 36 van 91. https://familysearch.org C346757801%2C347130601: 22 August 2014), Nederlands Hervormde > Groenlo > Trouwen 1684-1753 Overlijden 1683-1784 Begraven 1760-1811 > image 360 of 525;Gelders Archives, Arnhem;
[13] Het achtervoegsel ‘ink’ komt in Oost-Nederland heel veel voor en is daar de meest verbreide uitgang om een boerderij aan te duiden. De uitgang heeft de betekenis ‘behorende tot’
https://tesellefamily.org/nl/winterswijk-nederland/de-naam-te-selle/
[14] www.genealogiedomein.nl/Nederduits Gereformeerde Gemeente GROENLO "Dooden Boeck" 1760-1811 Tijdvak 1781-1790, p. 16 van 53.
[15] www.genealogiedomein.nl/Nederduits Gereformeerde Gemeente EIBERGEN Trouwboek 1772-1812 Tijdvak 1783-1793 p. 4 van de 25. www.genealogiedomein.nl/Nederduits Gereformeerde Gemeente GROENLO Trouwboek 1754-1812 Tijdvak 1754-1771, p. 35 van 44.
[16] http://www.ecal.nu: Toegangsnummer:0139 Gemeentebestuur Groenlo, (1793) 1811 - 1932 (1952) Inventarisnummer: 1086 p. 441