De naam 'Huirne' wordt in de loop van de tijd op talloze manieren geschreven. Een van de allereerste voorvaderen van de familie is ene Wessel ter Heurne, eerder genoemd Klumpers (ca 1641 ->1690). Hij is gedoopt als Klumpers maar geleidelijk noemen steeds meer mensen hem naar de boerderij waar hij woont: de Heurne.
Jan Derk, een latere voorvader, wordt Roerdink of te Huerne genoemd. ‘Ter’ en ’te Huirne’ komen voor, ‘ter’ en ‘te Huurne’, ‘ter’ en ‘te Huirene’. Zo worden Hendrik Gradus (1862-1941) en zijn zoon Theodorus Antonius (1905-1959) in het testament van de eerstgenoemde ‘ter Huurne, ook genaamd Huirne’ genoemd.
Vaak wordt de naam opgeschreven zoals hij wordt verstaan door de ambtenaar, dominee of pastoor. De i zal een verlengingsteken geweest zijn, net zoals in plaatsnamen als Goirle en Oisterwijk. De naam wordt uitgesproken zoals je het schrijft, maar ook als Huurne.
In 1947 woonden er 35 mensen met de naam Huirne in Nederland, allemaal in Gelderland.[1] In 2007 waren het er 118, waarvan de meesten in Gelderland, maar ook een klein aantal in de provincies Flevoland, Groningen, Noord- en Zuid-Holland, Utrecht en Limburg.
Volgens het Meertensinstituut is de naam Huirne een adresnaam, d.w.z. de naam geeft aan waar men vandaan kwam, bijvoorbeeld van een boerderij, of van een kenmerkend verschijnsel dat dienst doet als ruimtelijk richtpunt.[2] In dit geval is dat ‘hoek’. Hoek en -heurne- hebben dezelfde betekenis: een groot stuk grond buiten de es dat voor bewoning geschikt is gemaakt.[3] Heurne is ook een plaatsnaam in o.a. Gelderland. In het Saksisch is Heurne het meervoud van 'hoorn'.[4] In Apeldoorn is een ‘huurne’ een gepacht stuk land.[5]
Huirne kan ook afstammen van ‘horn’, een plek die is gelegen op een in het water uitstekend stuk land of waar een dijk een scherpe hoek heeft.[6] Ook het Middelnederlands woordenboek geeft de betekenis van spits, hoek'' .[7]
De al eerdergenoemde Jan Derk ter Heurne, de stamvader van de familie is geboren op boerderij De Heurne in Huppel (Winterswijk).[8] Onderstaande kaart is uit 1850. De Heurne ligt ook in een hoek. De boerderij kan veel ouder zijn, maar hij komt niet op eerdere kaarten voor.
https://www.topotijdreis.nl/
Bronnen
[1] https://www.cbgfamilienamen.nl/ Voor een geschiedenis van de nederlandse naamgeving zie: https://www.meertens.knaw.nl/voornamen/geschiedenis.html
[2] https://www.cbgfamilienamen.nl/
[3] https://heidenhoek.nl/historie/
[4] https://www.dbnl.org/tekst/beer004onze01_01/beer004onze01_01_0014.php
[5] Dirk Otten, Veldnamen en oude boerderijnamen in de gemeente Apeldoorn, (Hilversum, 2003) p. 46
[6] https://nl.wikipedia.org
[7 J. Verdam Middelnederlandsch woordenboek, ’s-Gravenhage, 1911, p. 258: Horn, hoorn, horen, horren, burn, znw. m. i) Hoorn, van dieren; verklw. hornkijn, borne-, hoorn-,horen- ; drinkhoorn ; blaashoorn ; inkthoorn, inktkoker.2) spits, punt; hoek, uiteinde; hoek, plaats waar tweelijnen samenloopen; kant, zijde, vlak.
[8] https://www.topotijdreis.nl/