Aleida te Huirne op Roerdinck (1787-1830)

Aleida is het tweede kind en oudste dochter van Jan Derk ter Heurne en Harmina Pleckenpoel. Ze zal in de eerste week van maart 1787 geboren zijn op het Olde Hoes, want op 7 maart - het is regenachtig, koud en maar een graad of 7^[1] - is ze gedoopt door kapelaan Joannes Henricus Westerman^[2]. Doopgetuige is Angela Beckeman. 

die 7. Martii baptizata est à Sacel.
Aleijda, cujus parentes sunt Joannes Theodorus te Huirne op Roerdinck in Effsel et Hermijna Pleckenpoel;
patrina erat Angela Beckeman.^[3]

Haar moeder Harmina is dan al bijna 36 en haar vader Jan Derk 58. In de archieven staat zij ook vermeld als Aleijda te Huirne op Roerdinck^[4]. De naam ‘Roerdinck’ is waarschijnlijk de naam van de boerderij. Haar vader Jan Derk is misschien komen werken op de boerderij met de naam Roerdinck. Haar broer Albert en haar zus Bernardina worden ook Huirne op Roerdinck genoemd.
 

Over haar leven is heel weinig bekend. Is ze naar school gegaan? Zeer waarschijnlijk niet, want in haar trouwakte wordt aangegeven dat zij niet kan schrijven^[5]. Heeft ze een beroep gehad? We weten het niet en vermoeden dat zij geholpen heeft op de boerderij. Dat was misschien ook wel nodig gezien de leeftijd van haar vader.

We komen haar weer tegen in de archieven als zij op 4 februari 1824 op 36-jarige leeftijd voor de wet trouwt met veldwachter Joannes Theodorus Jansen^[6].
Joannes is op 19 mei 1801 gedoopt in Groenlo als oudste zoon van Albertus Jansen en Hendrica Oostendarp.

1801
die 19. Maji baptizatus est Joannes Theodorus, cujus parentes sunt Albertus Jansen et Henrica Oostendarp;
patrini erant Joannes Hermannus Jansen et Berndina Oostendarp.^[7]

Het is onbekend hoe ze elkaar hebben leren kennen te meer daar hij een stuk ouder is dan Aleijda. Misschien in zijn hoedanigheid van veldwachter? Wie zal het zeggen? Hij is ingeschreven bij de Nationale Militie^[8] voor de lichting 1820 en krijgt bij loting nummer 9. Hij is tot 1824 niet opgeroepen en hoeft niet meer in dienst^[9].  In het Certificaat van de Nationale Militie dat hij overlegt om te kunnen trouwen staat zijn signalement.
Hij is 1 el en 657 strepen lang^[10], dat wil zeggen 1 meter 65. Dat is dus niet erg lang. Hij heeft een ovaal gezicht met een bedekt voorhoofd, blauwe ogen, een gebogen neus, gewone mond met ronde kin. Zijn haar is lichtbruin van kleur en hij heeft geen merkbare tekenen. Een heel gewoon signalement dus.

Op zijn trouwdag is hij dus 14 jaar jonger dan zijn vrouw! Dat scheelt nogal wat.

Het is een gemengd huwelijk: Henrica is katholiek en Joannes protestant. Om te kunnen trouwen moet zij allerlei documenten overleggen, zoals geboorte- en overlijdensaktes van hun ouders en grootouders. In deze zgn. huwelijksbijlagen bevindt zich een verklaring van de schout van Winterswijk, dd. 06-01-1824, waaruit blijkt dat in het register van overlijden van 1753 tot en met 1771 de namen van de grootouders van Aleijda niet te vinden zijn^[11]. Maar is er wel goed gekeken?

In de begraafboeken van Winterswijk komt wel degelijk een Arent ter Heurne voor. Volgens deze bron is hij op 21 november 1751 gestorven en op de 23^e begraven^[12]. Is dat echt de bedoelde Arent ter Heurne? Het zou heel goed kunnen.
En ook Berentje Heminck, de grootmoeder van Aleijda, vinden we waarschijnlijk in de begraafboeken terug. Op 27 december 1758 wordt namelijk een Beerndeken ter Heurne begraven^[13]. Maar ook hier heerst twijfel zoals ook blijkt uit de Liberale Gifte 1748 no. 31 van boerderij de Heurne te Huppel. Daar wordt vermeld:
 

Berentje Hemink, begraven 27-12-1758? d.v. Derk, Vragender onder Groenlo^[14]

Ook rond de overlijdensdata van de grootouders van moederskant van Aleijda bestaat twijfel.
Uit de huwelijksbijlagen blijk dat Aeltjen Berten, haar oma dus, is overleden op 1 maart 1765 te Zieuwent.^[15] Althans er staat dat:

Grootvader Hendrik Boekelder op Plekkenpoel is volgens diezelfde bijlagen overleden op 5 december 1756 te Zieuwent.^[16]

Over haar leven met Johan weten wij helaas (nog) niets. Ze krijgen twee kinderen, Albert en Henrica en wonen aan de Lievelderstraat..^[16a] Aleijda overlijdt op jonge leeftijd, ze is pas 43 ^[17]. Haar man doet kort daarna aangifte van haar nalatenschap:

Memorie van Aangifte der Nalatenschap van Aleida te Huurne
De ondergeteekende Johannes Theodorus Jansen veldwagter te Groenlo wonende, kiezende aldaar Domicilium ten mijnen woonhuize in de nieuwe Lievelderstraat Sub nr 131 (…) in kwaliteit als Vader en Voogd mijner twee minderjarige kinderen met namen Albertus en Henrica Jansen bij genoemde Aleida ter Huurne in huwelijk verwekt, Verklaar dat de nalatenschap van gemelde mijner Echtgenote Aleida ter Huurne  te Groenlo op den negenden Mei dezes Jaars overleden en aldaar gedomicilieerd geweest zijnde voor haar twee minderjarige kinderen bovengenoemd wordt geërfd.
Voorts verklaar ik dat tot deze nalatenschap geen onroerende goederen behooren, en dat door het overlijden geen fideȉ Commis^[18] is gedevolveerd noch Vruchtgebruik is afgestorven, mitsgaders dat door niemand buiten de twee genoemden minderjarigen iets uit de nalatenschap wordt genoten.

                                                                                                                                                        J.T. Jansen
Het Plaatselijk Bestuur der Gemeente van
Groenlo verklaart mist dezen dat
voor zoverre bekend is dat Aleida ter Huurne
te Groenlo op den negenden Mei dezes Jaars overleden,
geene onroerende goederen heeft nagelaten.

J.A. Hummelink^[19]

Waaruit haar nalatenschap eventueel verder bestaat is onbekend.

Joannes Theodorus trouwt op 27 juli van hetzelfde jaar met Angela Maria Groote Poel uit Beltrum^[20]. Zij is geboren op 5 april 1799^[21] en was ‘dienstmaagd’^[22] van beroep. Waarschijnlijk werkte ze al op de boerderij van Joan toen Aleijda nog leefde. In ieder geval krijgt zij met Joan nog 7 kinderen, waarvan de oudste twee zonen en dochter Grada al vroeg overlijden^.[23]
Angela overlijdt op 18 april 1850, 51 jaar oud^.[24] Nauwelijks drie maanden later hertrouwt hij opnieuw met Hendrica Arink uit Beltrum^[25]. Ook zij is dienstmeid. Met haar krijgt hij nog twee dochters waarvan de oudste – Maria Johanna – maar 1 dag oud wordt.^[26]

Joannes en Hendrica sterven^[27] kort na elkaar. Hendrica op 3 juni 1878 en Joannes op 16 juni. Hij laat een perceel veengrond, groot twee aren, te Lichtenvoorde na^[28].

Bronnen